Samorządy apelują o zwiększenie finansowania inwestycji wodno-ściekowych w dorzeczu Odry

W czwartek we Wrocławiu marszałkowie woj. śląskiego, opolskiego, dolnośląskiego, lubuskiego oraz zachodniopomorskiego podpisali wspólny apel do rządu o zwiększenie puli finansowej przeznaczonej na inwestycje wodno-ściekowe w dorzeczu Odry.

W przesłanym do mediów komunikacie napisano, że dokument jest efektem współpracy międzyregionalnej rozpoczętej w sierpniu 2022 roku. Pierwszym krokiem było podpisanie porozumienia, dzięki któremu powstał zespół ekspercki ds. opracowania programu odbudowy ekosystemu rzeki Odry. W kwietniu 2023 roku w Cigacicach podpisano memorandum na rzecz Odry, powołując do życia międzyregionalny sojusz dla ratowania rzeki. Dzięki niemu powstało 20 stacji badania wody, a samorząd woj. dolnośląskiego w ciągu dwóch lat przeznaczył na badania prawie 300 tys. zł.

„Dziś koncentrujemy się na sprawach Odry. Tylko na Dolnym Śląsku potrzebujemy 13 mld zł na niezbędne inwestycje w gospodarkę wodno-ściekową. Sami nie jesteśmy sobie w stanie poradzić z tym wyzwaniem. Dziękuję marszałkom z sąsiednich regionów za przystąpienie do tej wspólnej inicjatywy” - powiedział cytowany w komunikacie marszałek dolnośląski Paweł Gancarz.

W latach 2023 i 2024 na całej długości Odry przeprowadzano badania zlecone przez samorządy. „Badaliśmy stan Odry w całym jej przebiegu i ich wynik nie jest zadowalający. Czynniki które zaważyły o wystąpieniu niedawnej katastrofy ekologicznej nadal występują. Jeśli chcemy ograniczyć prawdopodobieństwo ponownego wystąpienia takiej katastrofy musimy uporządkować sytuację wodno-ściekową” - ocenił prof. Krzysztof Lejcuś z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Podano, że parametry biologiczne i fizyczno-chemiczne Odry mają obecnie znacznie podwyższone wartości. Mowa m.in. o wysokim zasoleniu i mętności, które wynikają z masy ścieków oczyszczonych i nieoczyszczonych zrzucanych bezpośrednio do rzeki. Obecnie obowiązująca ustawa z lipca 2023 roku o rewitalizacji rzeki Odry pomija kluczowy cel - doprowadzenie do możliwości jej samooczyszczenia się. W tym obszarze najważniejsze jest zmniejszenie ilości substancji biogennych w wodzie oraz poprawa stanu rzek zasilających Odrę.

Zanieczyszczenia komunalne stanowią około 30 procent wszystkich nieczystości Odry i mają istotny wpływ na jej stan. Dlatego też, w związku z planowaną nowelizacją ustawy o rewitalizacji Odry, marszałkowie nadodrzańskich województw wypracowali wspólny apel do rządu.

„Jesteśmy zdeterminowani, aby walczyć o Odrę, ale potrzebujemy do tego nowoczesnej infrastruktury. Potrzebujemy modernizacji oczyszczalni ścieków, wybudowania ponad 3 tysięcy kilometrów sieci kanalizacyjnej i stacji uzdatniania wody. To pozwoli poprawić jakość życia mieszkańców, ale jednocześnie zadbać o środowisko naturalne” - dodała Natalia Gołąb z zarządu woj. dolnośląskiego.

Do katastrofy ekologicznej na rzece Odrze doszło z powodu nadmiernego zasolenia i wysokiej temperatury latem 2023 roku. Od końca lipca obserwowany był pomór ryb w Odrze. Zakaz wstępu do tej rzeki został wprowadzony w województwach: zachodniopomorskim, lubuskim i dolnośląskim. Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie w próbkach wody z Odry znalazł tzw. złote algi, których zakwit może powodować pojawienie się toksyn zabójczych dla ryb i małży. Obecność toksyn potwierdziły badania gdańskich naukowców. Badania porównawcze wykonały też laboratoria w Czechach, w Anglii i w Holandii. Z rzeki wydobyto setki ton śniętych ryb.(PAP)

ros/ drag/